Handleiding voor een ondersteunende rol van de geboortepartner tijdens de bevalling

Ilse kon niet slapen van haar pijnlijke buik en bekken en zat op de bank filmpjes te kijken. Met een timer paraat maakte ze notities over de lengte van haar weeën. Haar man sliep.

“Ik wilde mezelf toen op die manier bezighouden, maar de volgende bevalling zou ik het fijner vinden als iemand bij me was.” – Ilse –

Iemand bij me

Wanneer iemand in de ruimte ontspannen bij je is maakt dat een wereld van verschil. Je geboortepartner kan je taken uit handen nemen en je verzorgen. Onderzoek toont aan dat vrouwen waarbij continu iemand aanwezig is sneller en soepeler bevallen. [blijkt uit onderzoek uit 1993 van Marshall Klaus, Phyllis Klaus en John Kennell]. Heb jij een geboortepartner? Jouw partner is een goede kandidaat voor die rol, maar ook wordt vaak een vriendin, moeder, zus of een professionele geboortepartner (Doula) gevraagd.

Beestachtig

Het kijken op de klok, noteren van tijden en ook het kijken naar film spreken die delen van de hersenen aan die je alert houden. Een bevallende vrouw die zich alleen voelt en zelf taken als weeën timen op zich neemt zal zich minder gemakkelijk overgeven aan de bevalling. Het bevallingsproces krijgt minder ruimte door haar gedrag. De start van een bevalling vraagt juist om ontspanning, loslaten, openen. Allemaal processen die worden aangestuurd door het deel van het brein dat het animale zenuwstelsel wordt genoemd.

Een geboortepartner:

• zorgt ervoor dat je je gesteund en veilig voelt waardoor je je beter kunt ontspannen. Dit stimuleert afgifte van ‘gelukshormoon’ oxytocine
• helpt je ontspannende activiteiten te doen, waardoor dat deel van je brein die de bevalling reguleert goed kan functioneren
• vangt praktische zaken op zoals logistieke taken en het contact met de buitenwereld zoals zorgprofessionals en familie
• helpt het mogelijk maken om de focus bij je lichaam en de bevalling te houden. Zo kun je je concentreren op jouw bereidheid te openen en volg je jouw instinct voor een soepeler bevalling
• helpt je bij (verschillende) bevalhoudingen die pijn verlichten en de bevalling bevorderen Lees hier meer over geboorteposities
• houdt stressverhogende zaken buiten de bevalkamer. Zodat niet het vlucht-vecht systeem aangespoord door adrenaline, maar het ontsluitingsproces aangestuurd door oxytocine de boventoon voert. (The Oxytocin Factor – Kerstin Uvnas Moberg p24)

“Wacht het verloop verder af” zegt de verloskundige

Het is begonnen! Misschien is de verloskundige al gebeld en in veel gevallen antwoord die met ‘wacht het verloop verder af’. Hoe doe je dat, afwachten? En hoe blijft je geboortepartner ontspannen bij jou? We zetten het op een rijtje, speciaal voor jouw geboortepartner:

Handleiding voor de geboortepartner tijdens ontsluitingsfase

1. Blijf bij elkaar in de buurt zodat je op haar afgestemd kan blijven. Lopend door de kamer, soezend op de bank, samen naar buiten, het kan allemaal.
2. Volg de bevallende vrouw. De bevalling verandert voortdurend, ga mee met de afwisseling en stimuleer haar ritme te (her)vinden om met de weeën en pijn om te kunnen gaan.
3. Is het dag? Soms zakken weeën wat weg. Zolang haar pijnbeleving van weeën het toelaat: doe samen ontspannende dingen: lekker eten & drinken, dansen, zingen, muziek maken of luisteren, zachte massage, knuffelen, ademhalingsoefeningen, simpel koken en positieve verhalen (voorgelezen) luisteren. Deze activiteiten stimuleren allemaal afgifte van oxytocine. Film kijken of dingen regelen werken vaak minder ontspannend.
4. Is het nacht? Probeer slaap te nemen zolang als het kan. Heeft ze behoefte aan aanraking? Of rustig praten? Wanneer zij teveel pijn heeft om te liggen en wil bewegen, kom dan met haar in beweging. Bijvoorbeeld door op handen en knieën op bed te wiegen. Want door haar ritmisch bewegen of jouw ritmische massage wordt het animale deel van haar brein gestimuleerd. Zo kunnen weeën krachtiger worden terwijl pijnstillende endorfinen in haar lichaam vrijkomen.
5. Bij krachtiger weeën: help haar ruimte te maken voor de weeën om de bevalling op gang te helpen. Help haar aandacht naar haar lichaam te brengen. Ze kan bewegen zoals goed voelt. Voorbeelden zijn: lopen, stappen, wiegen, (samen) dansen, douchen, in bad, haar aanraken van hoofd tot tenen, haar rug masseren of simpelweg haar handen vasthouden.
6. Ken je trukendoos. Als je de technieken kent die ze prettig vindt en die bij haar goed werken, kan je die tijdens de bevalling voorstellen en toepassen. Denk aan ademhalingstechnieken, ontspanningstechnieken, bevalhoudingen, bewegingen, affirmaties etc.
7. Als een van jullie eerder contact met de verloskundige wil maken dan afgesproken om welke reden dan ook, kan je haar altijd bellen.
8. Vaak kan je niets voor haar doen. Het kan goed zijn dat ze niet aangeraakt wil worden en stilte verlangt. Dat is normaal en je steunt haar door met je aandacht bij haar te blijven en goed op te letten wat ze doet. Zo leer je over haar houdingen en ritme om weeën op te vangen. Ook blijf je in de buurt en paraat zodat ze je hulp kan vragen.

Ben je geboortepartner en heb je het gevoel dat je haar niet (meer) goed kan ondersteunen? Stop, laat haar weten waar je bent, neem pauze. Voor een ander zorgen kan alleen als je ook voor jezelf zorgt. Ga op tijd naar het toilet, eet en drink wat en bedenk dat je je stinkende best aan het doen bent!

Bang om uitgeput te raken?

Het is een veel gestelde vraag door zwangere vrouwen; hoe houd ik het straks vol? Langdurige of op een andere manier zware bevallingen komen voor. Het is een uitdaging om af te wisselen tussen actie en rusten en je te herpakken als het tegen zit. Zowel mentaal als lichamelijk. Jouw geboortepartner kan helpen om die afwisseling te begeleiden. Hou er vertrouwen in dat je jouw instinct kan volgen en je lichaam veel op kan vangen.

Je mag steun krijgen

Precies! Een geboortepartner kan de sleutel vormen tot een voorspoedige bevalling. Iemand die ontspannen en alert bij je is, je met rust laat en zorgt dat anderen je met rust laten. Die je helpt en zorgt dat anderen je helpen. Iemand die je hand vasthoudt en je laat merken dat je het fantastisch doet

geschreven door Assia Kraan – MamaDans & Linda Roodenburg

Zoeken jij en je geboortepartner steun bij jullie voorbereiding op de bevalling en willen jullie de rol van geboortepartner samen bespreken? Neem contact op.